Aan de gemeenteraad van Leiden

Leiden, 23 september 2003

Zienswijze

Geachte leden van de raad,

Hierbij geven wij onze zienswijze tegen het ontwerpbestemmingsplan "Oostvliet." Deze zienswijze wordt ingediend door de Vereniging Bewoners Vrouwenweg. Deze is in april 2003 opgericht en heeft volgens haar statuten tot doel onder meer het geven van zienswijzen. De statuten zijn in september 2003 gewijzigd, om een formele vereniging te kunnen worden. Binnenkort wordt de notariële akte gepasseerd. Wij wijzen erop dat reeds in april de vereniging aan de ontvankelijkheidsvereisten als bedoeld in de Awb is voldaan. De statuten zijn bijgevoegd.

Deze zienswijze heeft twee delen. In deel I zal worden uitgelegd waarom wij van mening zijn dat in het betreffende gebied geen bedrijventerrein mag worden gerealiseerd, en zeker niet op de manier waarop het nu gebeurt. Allereerst wordt echter gewezen op een aantal juridische gebreken en de gevolgen die dat volgens ons heeft voor het plan. In deel II wordt aangegeven dat, mocht de gemeente toch tot de realisering van een bedrijventerrein willen overgaan, hiervoor een alternatief bestaat binnen het plangebied. Dit alternatief heeft minder nadelen voor alle betrokken partijen. Voorts melden wij dat onze inspraakreactie, voor zover deze zich niet richt tegen bedrijfsbebouwing tussen Europaweg en Vrouwenweg, wordt geacht deel uit te maken van deze zienswijze.

De gemeente heeft niet voldaan aan het in artikel 3:2 van de Awb gestelde. Er is onvoldoende onderzoek gedaan naar de volgende aspecten:

• natuur- en landschapswaarden
• economische noodzaak
• M.E.R.
• Verkeer en vervoer
• Fysieke en bouwtechnische gevolgen voor bestaande bebouwing
• Ruimtelijke gevolgen voor bestaande bebouwing en bewoners

De wettelijke basis om in de Oostvlietpolder een bedrijventerrein te realiseren ontbreekt (p.12, motie Verbugt/Van Wijnen). In de Tweede Kamer is voorgesteld om daarin te voorzien door de PKB Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening. Aangezien de Vijfde Nota niet is vastgesteld, is er nu geen wettelijke basis.

Het realiseren van een bedrijventerrein in de Oostvlietpolder is niet langer een concrete beleidsbeslissing, zoals in het vorige streekplan. Dat betekent dat de provincie het realiseren van het bedrijventerrein niet meer dwingend aan de gemeente oplegt. De gemeente is gehouden in haar beleidsafweging de vraag of al dan niet aan de provinciale norm wordt voldaan te betrekken. Dit heeft de gemeente niet gedaan. Volgens ons ligt het in de rede om af te zien van het bedrijventerrein, en in elk geval van het bedrijventerrein in de huidige geplande grootte, op de huidige geplande locatie en van de aard dit het nu heeft.

De conclusies van de risicoanalyse m.e.r.-(beoordelingsplicht) zijn onjuist, en wel om twee redenen. Ten eerste concludeert de analyse dat er in het geval van de Oostvlietpolder geen sprake is van een gevoelig gebied. De Oostvlietpolder ligt weliswaar in een rijksbufferzone, maar dat is volgens het Besluit milieueffectrapportage geen criterium. Dit komt omdat in een rijksbufferzone helemaal niet mag worden gebouwd, dus daarin is in het Besluit niet voorzien. Dat het hier gaat om een ecologisch en/of landschappelijk waardevol gebied, wordt in het ontwerp zelf voldoende onderbouwd. De conclusie moet dan ook luiden dat het hier wél gaat om een gevoelig gebied. Een m.e.r. is dan ook wel nodig.

Ten tweede ligt de omvang van het geplande bedrijventerrein weliswaar onder de norm van 75 ha., maar in het plan wordt vooruitgelopen op een uitbreiding nabij de aansluiting van de N11-west op de A4. Bovendien wordt in het plan uitdrukkelijk rekening gehouden met de aanleg van een golfterrein dat gedeeltelijk in het plangebied is gelegen. Het is in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel om met een m.e.r.-beoordeling te wachten tot de uitbreiding plaatsvindt, terwijl deze uitbreiding nu al wordt voorzien.

Het doel van het plan voor de Oostvlietpolder is het realiseren van een bedrijventerrein op deze locatie. In het ontwerp wordt dit te onderbouwd vanuit een ruimtelijk-economische strategie. Deze onderbouwing is niet steekhoudend.

In plannen als De Leidse Regio: Sleutel tot succes van april 2001 wordt voorgesteld te kiezen voor (toekomstig) kansrijke vormen van bedrijvigheid (zoals kennisintensieve bedrijven). In de praktijk krijgen deze keuzes geen vervolg. Zo wordt in de meest recente nota: Synergie in economie in de Leidse Regio en Duin- en Bollenstreek, uit oktober 2001 gekozen voor drie speerpunten: Research & Development, Recreatie en Toerisme en Kennisintensieve dienstverlening. Geen van deze speerpunten speelt een rol, noch bij de keuze voor een bedrijventerrein in de Oostvlietpolder op zich, noch bij de nadere invulling qua type bedrijven. In feite handelt de gemeente in strijd met het eigen beleid door de keuze voor een gewoon bedrijventerrein en daarmee met het vertrouwens- en zorgvuldigheidsbeginsel. Zoals in de nota Synergie in economie in de Leidse Regio en Duin- en Bollenstreek wordt gesteld: selectiviteit in het beleid is noodzakelijk. Aangezien die selectiviteit niet is gevolgd is de economische onderbouwing van het ontwerp onvoldoende.

Inmiddels is duidelijk dat met de steeds verslechterende economische situatie ook de behoefte aan industriële bedrijfsruimte nihil is geworden. Overal in de stad en in de regio staan bedrijfsruimten leeg, met name op die terreinen waar bedrijfsactiviteiten plaatsvinden die gepland zijn in de Oostvlietpolder. Bedrijven zien af van uitbreiding en investeringen. De economische onderbouwing van het plan is achterhaald en dat maakt dat bedrijventerrein een niet-realistische bestemming is. De economische noodzaak wordt volgens de gemeente aangetoond door de zogeheten Quick Scan. Dit onderzoek voldoet niet aan het in de Awb gestelde. De gemeente heeft in de eerste plaats niet onderzocht of dit advies wel zorgvuldig en juist is. Bovendien is het onderzoek inhoudelijk volstrekt onvoldoende in relatie tot de ingrijpendheid van de plannen. Daarnaast is de conclusie van de Quick Scan inmiddels achterhaald. Daarom is de gemeente gehouden om nieuw, uitgebreid onderzoek op dit gebied te doen, waarbij bovenstaande punten worden meegenomen. De gemeente stelt dat zij bij de planning van het bedrijventerrein kijkt naar de langere termijn en rekent op verbetering van de economie in de toekomst. Daar rekenen wij ook op. Dan gaan wij ervan uit, dat sprake zal zijn van een behoefte aan hoogwaardige, schone en duurzame bedrijvigheid en niet van behoefte aan ruimte voor milieuonvriendelijke bedrijven die de stedelijke bebouwing moet verlaten. Hiermee geeft de gemeente geen blijk van visie op lange termijnontwikkeling.

2. De aard van het terrein

De gemeente is onduidelijk als het gaat om de aard van het bedrijventerrein en welke soort bedrijven er zullen komen. Niet voor niets heeft men voor deze bestemming een nadere uitwerkingsplicht. Echter, in hoofdlijnen moet er wel duidelijkheid bestaan. In eerste instantie zou het alleen gaan om lokale bedrijvigheid, die vooral uit de stedelijke bebouwing moet verdwijnen. Inmiddels blijkt dat er ook bedrijven uit de regio worden aangetrokken. Over wat voor soort bedrijven het gaat is de gemeente ook niet duidelijk: onder meer wordt genoemd: distributie en vervuilende bedrijvigheid. Maar er kunnen ook bijvoorbeeld meubelbedrijven, bouwmarkten, autoshowrooms en dergelijke komen. Dit zijn allemaal bedrijven die in het geheel niet te rijmen zijn met het streven naar duurzaamheid en hoogwaardigheid.

Ons valt ook op dat de gemeente voor wat betreft de "zichtlocatie" langs de Europaweg, zelfstandige kantoorruimtes wel wil toelaten. Dit lijkt ons niet de bedoeling. Er staan al vele kantoorpanden in Leiden leeg.

Wij hebben kennis genomen van de uiteenzetting over de Flora- en Faunawet. Gesteld kan worden, dat de gemeente ontheffing van het ministerie van LNV moet vragen. Uit de uiteenzetting blijkt niet dat dit is gedaan en niet of deze ontheffing ook is verleend. Daarom zullen wij deze zienswijze tevens sturen naar het ministerie, dienst LASER. Ons is opgevallen dat bij de tellingen geen onderzoek is gedaan naar insecten en slakken. Volgens is valt Oostvlietpolder in de categorie e. gebieden met zeer hoge landschappelijke waarde. De tekst op bladzijde 21 e.v. van het ontwerp (Ligging in een groter verband, Landschap, Cultuurhistorie en archeologie) kan moeilijk tot een andere conclusie leiden. Het natuuronderzoek dat heeft plaatsgevonden, heeft veel te weinig aandacht voor de rol die de Oostvlietpolder speelt in relatie tot de omgeving. Daardoor worden de effecten van de voorgestelde ontwikkelingen niet goed ingeschat. Het gaat dan om de relatie met de Westeindse polder en andere weidevogelgebieden in het Groene Hart, de relatie met de Vogelplas in de Starrevaartpolder, de Vlietlanden en polderpark Cronesteyn. Deze relaties moeten worden onderzocht.

In het ontwerp wordt een ruimtelijke relatie gelegd tussen het natuurgebied en het gebied met agrarische bestemming. Die relatie is van cruciaal belang voor de beoogde natuurwaarden. Aangezien de agrarische bestemming niet duurzaam is, is de natuurcompensatie dat ook niet. Overigens is de compensatie sowieso een theoretische exercitie. De verstoring die optreedt tijdens en na het realiseren van het bedrijventerrein zal tot gevolg hebben dat vooral de kritische vogelsoorten in het gebied zullen verdwijnen en niet meer zullen terugkeren. Na aanleg van de N11-west komt daar de verstoring van de weg nog eens bij. De in het ontwerp opgestelde redenering dat vanwege de toekomstige aansluiting van de N11 natuurbehoud in de zuidwesthoek niet duurzaam is, geldt óók voor de noordwesthoek, vanwege de combinatie van de verstoring door de N11 en het verdwijnen van het grasland in de aangrenzende zuidwesthoek. Om deze redenen betekent het realiseren van een bedrijventerrein in de Oostvlietpolder een verlies aan natuurwaarden een verlies dat in het geheel niet wordt gecompenseerd op de in het plan voorgestelde wijze.

In het ontwerp wordt veel belang gehecht aan de gerealiseerde ecologische zone. Dat belang is echter zeer gering. Een ecologische verbindingszone dient om genetische uitwisseling te bevorderen tussen kleine geïsoleerde populaties van zeldzame dieren. Voor de dieren die worden genoemd, is dit niet van toepassing. Zeker wanneer in ogenschouw wordt genomen dat de genoemde rugstreeppad (p.61) in het geheel niet voorkomt in het gebied (afgaande op het onderzoek van Waardenburg waar in Bijlage 7 naar wordt verwezen). Het feit dat een deel van de ecologische zone door het bedrijventerrein loopt, vermindert bovendien de functionaliteit, ook recreatief gezien. Voor alle natuurdoelstellingen van het plan geldt, dat de gevolgen van versnippering door de toekomstige aanleg van wegen (N11-west en/of verlengde Churchillaan) niet worden aangegeven.

Het opwaarderen tot "stedelijke entree" van een weg die door een bedrijventerrein loopt, bevordert de ruimtelijke kwaliteit niet. Wat het resultaat is van een dergelijke ontwikkeling, is bijvoorbeeld goed te zien bij één van de toegangswegen die op historische en geografische gronden wél het predikaat entree verdient, te weten de Lammenschansweg. Langs het gedeelte tussen Lammenschansplein en spoorlijn staat aan de zuidelijke kant en deels aan de noordelijke kant van de weg een onooglijke ratjetoe van goedkoop gebouwde bedrijfspanden, waarin afgaand op Bijlage 1 bij de voorschriften - precies díe typen bedrijven zijn gehuisvest die de gemeente op het oog heeft bij de ontwikkeling van de Oostvlietpolder. Geconcludeerd moet worden dat een stedelijke entree door een bedrijvenpark geen hoogwaardig en representatief beeld vormt voor een stad als Leiden.

De gemeente geeft zelf aan dat in de nabije toekomst het bedrijventerrein zal worden ontsloten door de N11 of de verlengde Churchillaan. Daarmee zijn deze wegen te beschouwen als "stedelijke entree". De Europaweg zal dan zijn huidige functie van secundaire weg van Leiden naar Zoetermeer weer gaan vervullen. Daarmee is de noodzaak om bebouwing die past in deze visie op de "stedelijke entree" geheel vervallen.

Daarnaast is het idee strijdig met de volgende randvoorwaarden:

• behoud van de ruimtelijke kwaliteit van de Vlietwegzone: de horizonvervuiling die het gevolg zal zijn van hoge gebouwen langs de Europaweg vormt een onacceptabele aantasting van deze kwaliteit, hetgeen zowel de bewoners als de recreanten zullen ondervinden;
• realisering van een groene verbinding tussen Vlietland en polderpark Cronesteyn; de horizonvervuiling zal de belevingswaarde van met name het polderpark ernstig aantasten; bij de inrichting van het terrein moet veel aandacht worden besteed aan kwalitatieve aspecten (w.o. landschappelijke inpassing); de stedelijke entree is een element dat lijnrecht tegengesteld is aan het streven naar landschappelijke inpassing.

De Vrouwenweg is een belangrijke recreatieve fietsverbinding tussen Leiden en het Groene Hart. Die verbinding is aantrekkelijk omdat hij door een groen gebied gaat. Ook ruiters, skaters, trimmers en wandelaars maken er veel gebruik van. Als het gebied naast de Europaweg bebouwd wordt en de Europaweg een stedelijke entree wordt, zal dat allemaal verdwijnen. Juist in dit groene en open gebied is een stedelijke entree wel de minst aantrekkelijke optie die je hier kunt voorstellen.

De Oostvlietpolder is in de huidige situatie onvoldoende ontsloten om te fungeren als bedrijventerrein. Momenteel dient de Europaweg als verbinding tussen de stad en de A4 en tussen de A4 en de A44. Als het bedrijventerreinen komt, zal de Europaweg in eerste instantie ook nog de interne ontsluiting daarvan moeten verzorgen. Echter, die kan de combinatie van deze functies niet aan. En de bestaande belasting is inmiddels nog groter geworden: wij wijzen erop dat de resultaten van de metingen die verricht zijn aan de verkeersintensiteit op de Europaweg, inmiddels achterhaald zijn, nu de Vrouwenweg voor doorgaand autoverkeer is afgesloten. Nieuw onderzoek is nodig.

De gemeente gaat bij haar berekeningen voor de milieugevolgen van een reconstructie van de Europaweg uit van intensiteitcijfers uit van het jaar 2001. Nu wordt de situatie berekend voor 2015. Zoals in het ontwerp is aangegeven, moeten de gevolgen van een reconstructie berekend moet worden vanuit cijfers van 1 jaar vóór de reconstructie voor de situatie voor 10 jaar ná de reconstructie. Dus cijfers uit 2001 voldoen niet voor een berekening voor 2015. Nieuwe tellingen in het jaar 2004 zijn dus nodig, indien er in 2005 gereconstrueerd wordt.

Bovengenoemde aspecten hebben invloed op de verwachtingen voor de luchtvervuiling en de geluidsbelasting, maar er is geen rekening mee gehouden. Bovendien laat het ontwerp alleen iets zien over de vervuiling t.g.v. NO2. Maar er zal toch onderzoek moeten worden gedaan aan alle vervuiling door de andere stoffen, die in de Europese richtlijnen zijn vermeld en in de Nederlandse wetgeving zijn opgenomen? Bij het berekenen van de geluidbelasting van de huizen langs de Vrouwenweg moet rekening worden gehouden met de geluidsweerkaatsing tegen de toekomstige bebouwing langs de westzijde van de Europaweg, mocht tot een dergelijke bebouwing worden besloten.

De verwachting dat de files op de Europaweg niet erger zullen worden omdat de verkeersstromen zich zullen verplaatsen naar andere wegen binnen of buiten de regio, is onlogisch en kan niet hard worden gemaakt. Aangezien de wegen in de Randstad overal vol staan, en zeker de wegverbindingen tussen de A4 en de A44, zijn wij ervan overtuigd dat de verkeersbelasting op de Europaweg zal toenemen als gevolg van het bedrijventerrein. De gemeente zal, zo schrijft zij in het plan, een in het kader van parkmanagement een bedrijfschap oprichten maken met de gebruikers van het terrein, over onder meer fietsen van het werk. Dit is een zacht instrument, waarmee in dit bestemmingsplan rekening kan worden gehouden. De gemeente moet nu reeds kunnen aantonen hoe de ontsluiting van het bedrijventerrein eruit zal zien. Bovendien gaat de gemeente uit van verkeerde informatie voor wat betreft openbaar vervoer. Op de Europaweg rijdt alleen bus 170, niet bus 45. Bus 204 is een Interliner, die niet mag stoppen op de halte Kruisherenweg. Overigens liggen beide haltes, Kruisherenweg en Lammenschansweg, op een aanzienlijke loopafstand van het bedrijventerrein. Bovendien ligt de looproute dan langs de Europaweg, waar niet gelopen mag worden. Aangezien de gemeente zelf als stelt dat omleiding van de bussen over het bedrijvenpark niet zal gebeuren, is er dus geen goed openbaar vervoer.

Omdat de huidige ontsluitingsmogelijkheden niet voldoen, en de gemeente toch niet wil wachten met vaststelling van het bestemmingsplan, gaat de gemeente het plan in fasen uitvoeren. 60 % moet al in de eerste fase worden gerealiseerd, op het moment dat alleen de Europaweg als ontsluitingsweg beschikbaar is. Dit terwijl de Europaweg nu al zwaar overbelast is. De risicos voor alarmdiensten en bij calamiteiten nemen onaanvaardbaar toe. De gemeente geeft op pagina 43 aan dat gezien de urgentie van de ontwikkeling van het bedrijvenpark en de uitspraak van de Raad van State, met de vaststelling van het plan niet gewacht kan worden op de studie die de provincie voor wat betreft de verkeersstructuur. Deze urgentie wordt niet onderbouwd.

Voor fase 2 speculeert de gemeente op besluitvorming over de N11, de verlengde Churchillaan, of verbreding van de Europaweg. Daarmee kan in een bestemmingsplan natuurlijk niet worden volstaan. De gemeente kan niet garanderen dat een dergelijke ontwikkeling ook zal plaatsvinden. Bijvoorbeeld: gezien het tempo van de besluitvorming over de N11-west tot nu toe, is er geen enkele aanleiding ervan uit te gaan dat de aanleg van deze weg binnen afzienbare tijd zal plaatsvinden. De bezwaren die voorheen zijn ingebracht tegen aanleg van deze weg, gelden nog steeds.

Een bestemming "nader uit te werken verkeerstrace" is volgens vaste jurisprudentie te vaag. Daarmee dus ook het niet op de plankaart specifiek aangeven waar en hoe de wegen zullen lopen. De gemeente moet precies in het plan aangeven hoe de wegen zullen lopen, zeker nu de ontsluiting van het gebied een absoluut noodzakelijk onderdeel vormt van de haalbaarheid van het plan. De gemeente stelt dat onderzoek op grond van de Wet Geluidhinder nodig is, als de Europaweg verbreed zal worden. Nu deze mogelijkheid al in het bestemmingsplan wordt geopend, moet dit onderzoek, gezien de eis van zorgvuldige voorbereiding, worden gehouden voor de vaststelling van het plan.

Voor wat betreft het gebied tussen Europaweg en Vrouwenweg is veel onderzoek achterwege gebleven. Zo is er:

• geen onderzoek gedaan naar de wensen en motieven van de bewoners van de Vrouwenweg dit in tegenstelling tot de vele aspecten die wél zijn onderzocht, en ondanks de waarschuwing van RBOI dat het plan zou leiden tot conflicten met de bewoners van de Vrouwenweg;
• in dit gebied geen onderzoek gedaan naar de natuurwaarden in tegenstelling tot de rest van het plangebied. Dit blijkt uit figuur 1B bij bijlage 7. De gemeente geeft aan dat dit niet nodig is op pagina 30 van de thematische behandeling inspraakreacties. Echter, er wordt hierin uitsluitend gerefereerd aan onderzoek naar vogel. Bovendien is dit onderzoek verouderd.
• geen onderzoek gedaan naar de fysieke gevolgen van het bouwen nabij de bestaande woningen langs de Vrouwenweg dit terwijl de omgevingsfactoren daar toch alle aanleiding toe geven: hoge grondwaterstand, slappe veenbodem, huizen die niet zijn onderheid. Indien overgegaan wordt tot de aanleg van een bedrijventerrein langs de Europaweg, moet in elk geval het terrein worden opgehoogd. Zeker als er gebouwen worden neergezet van 24 meter hoogte, zal dit enorme gevolgen hebben voor onze huizen. De gemeente als exploitant van het terrein, is gehouden deze gevolgen technisch te ondervangen. Dit betekent een aanzienlijk bedrag per woning. In de kostenraming is hiermee geen rekening gehouden.

8.2 onevenwichtige belangenafweging

Het bevreemdt ons dat de bebouwing langs de volkstuinen minder hoog wordt, "om zo weinig mogelijk te conflicteren met de kleine schaal en het intieme karakter van dit gebied." Hier is duidelijk geen sprake van een evenwichtige belangenafweging nu een dergelijke overweging in het geheel niet is gewijd aan de bebouwing langs de Europaweg en de gevolgen ervan voor de bewoners en gebruikers van Vrouwenweg. De overweging is vooral daarom onevenwichtig omdat de volkstuinders niet permanent wonen op hun complex en de bewoners van de Vrouwenweg wel. Daarmee handelt de gemeente tevens in strijd met het gelijkheidsbeginsel. De gemeente motiveert dit handelen uitsluitend met een beroep op het convenant dat met de volkstuinders is gesloten. Wij wijzen erop dat een dergelijk convenant geen rechtsfiguur is dat de Wet op de ruimtelijke ordening kent. Met een beroep op een dergelijk privaatrechtelijke overeenkomst kan de keuze dan ook niet worden gemotiveerd. Het breken van de overeenkomst kan een onrechtmatige daad tegenover de volkstuinders opleveren, maar verplicht in elk geval niet tot een dergelijke ruimtelijke keuze.

De gemeente gaat voorbij aan het feit dat zowel voor de bewoners van de eengezinswoningen langs de Vrouwenweg als voor de bewoners van het klooster, een gelijkwaardig alternatief woonmilieu in Leiden niet of nauwelijks is te vinden. Het gaat hier bij uitstek om bewoners die wat minder comfort en enige afstand tot het stadscentrum voor lief nemen, omdat zij de voorkeur geven aan een groene en landelijke omgeving, met uitzicht. Wanneer de omgeving conform het ontwerp zal veranderen, vervalt voor de bewoners het motief om op deze plek te wonen. Deze benadeling van de bewoners is niet goed te maken met het uitkeren van planschade die gebaseerd is op de zuiver economische waardedaling van hun huis alleen. De gemeente moet daar in het plan rekening mee houden, wil zij aan alle betrokkenen in gelijke mate recht doen.

Bovenstaande illustreert andermaal het ontbreken van een gedegen afweging. Nergens in het ontwerp blijkt dat rekening is gehouden met waardedaling van de huizen t.g.v. het plan, schade aan de huizen die optreedt bij het bouwrijp maken (ophogen) van de grond, tijdens de bouw (heien, zwaar verkeer) en bij het in gebruik nemen van het bedrijventerrein (de druk van de gebouwen op de slappe veengrond), extra kosten die moeten worden gemaakt voor de ontsluiting, etc. Al deze aspecten moeten in de afweging worden meegenomen, óók nu er ten oosten van de Europaweg geen bedrijven komen!

3. Recreatieve bestemming

Tot onze verbazing is op de plankaart en in het plan te zien dat genoemde zone een recreatieve bestemming zal krijgen. Dit in tegenstelling tot eerdere berichten, die in het plan zelf nog te zien zijn (xxxxxxxx), dat er een agrarische bestemming aan het gebied zou worden gegeven, conform het huidige gebruik. Wij gaan ervan uit dat deze wijziging op het laatste moment onder druk van de heer Niersman aan het plan is toegevoegd.

Over de invulling van recreatieve bestemming bestaat geen duidelijkheid. Wethouders en ambtenaren noemen onder meer: sportvelden en waterpartijen. Sportvoorzieningen passen overigens volgens de provincie niet in een gebied dat buiten de rode contour valt. Graag treden wij nogmaals en op korte termijn met de gemeente in gesprek over de nadere invulling van de bestemming. Wij geven de voorkeur aan een bestemming zoals deze voor polderpark Cronesteyn geldt. Daarmee kan uitbreiding worden gegeven aan dit park, waarmee wellicht een deel van de grote bezwaren die het huidige bestemmingsplan voor dit gebied met zich meebrengt, weggenomen kunnen worden. Voorts is het voor ons van het grootste belang dat de inrichting zodanig is dat het het uitzicht op de bedrijven aan de overzijde van de Europaweg geheel wegneemt. Wij denken daarbij aan de aanplant van reeds volwassen bomen, waterpartijen e.d. Tevens is het voor ons onaanvaardbaar als de sloot achter onze woningen zal verdwijnen.

4. De natuurwaarde van het gebied

Op een aantal watervogels na, zijn alle te beschermen diersoorten die in het plangebied zijn waargenomen, zeer waarschijnlijk ook waar te nemen in het gebied tussen de Europaweg en de Vrouwenweg. Zeer waarschijnlijk, gezien de aanwezigheid van dezelfde biotopen. De Vrouwenvaart, de sloot langs de westzijde van de Vrouwenweg en de middentocht, die ook dit gebied doorsnijdt, bieden dezelfde water- en oeverbiotopen als de rest van de Oostvlietpolder en herbergen dezelfde amfibieënsoorten, alsmede de genoemde zwanebloem. De tuinen achter de huizen en de tuin rond het klooster vormen een geschikt biotoop voor struweelvogels, vergelijkbaar met de betreffende landschapselementen ten westen van de Europaweg. Weidevogels zullen in het gebied tussen Europaweg en Vrouwenweg niet snel broeden, maar gebruiken het gebied wel om te foerageren, waarmee het gebied bijdraagt aan het aantal weidevogels dat zich in het totale gebied kan vestigen, alsmede aan het broedsucces van deze dieren. Zeer regelmatig worden jagende roofvogels langs de Vrouwenweg waargenomen. De gemeente heeft besloten dat een nieuw onderzoek voor dit gebied niet nodig is. Dit is in strijd met het beginsel van zorgvuldige voorbereiding.

Minstens zo relevant als de waargenomen soorten is de relatie met de omgeving en de functie van het gebied in het grotere geheel. Voor de weidevogels is dit al genoemd in de vorige alinea. Voor tal van dieren is natuurlijk de relatie tussen het polderpark, de Vrouwenvaart en het aangrenzende gebied tussen Europaweg en Vrouwenweg met weiland en tuinen van belang. Ook dit moet worden onderzocht. Daar komt nog bij dat het natuurbeleid in toenemende mate is gericht op de natuurbeleving. Niet voor niets heet de laatste rijksnota over dit onderwerp Natuur voor de mensen, mensen voor natuur. Juist langs de Vrouwenweg beleven naast de bewoners, die deze omgeving zo waarderen - jaarlijks duizenden fietsers, wandelaars, skaters en ruiters de natuur: de futen en meerkoeten die broeden in de Vrouwenvaart, het gekwaak van de kikkers in de sloot langs de Vrouwenweg, de gruttos die langs de slootoever hun voedsel zoeken en de torenvalken en buizerds die jagen boven het weiland. Behalve recreanten fietsen dagelijks honderden studenten, scholieren en werkenden tussen Leiden, Zoeterwoude en Zoetermeer langs de Vrouwenweg. De natuurbeleving zal volledig verloren gaan door de bebouwing langs de Europaweg.

In artikel 8 van de bebouwingsvoorschriften staat bij de bestemming Woondoeleinden 1 onder e. dat de maximale oppervlakte . niet meer dan 35 m2 mag bedragen. Dezelfde bepaling in woondoeleinden 2, in artikel 9, gaat uit van 75 m2. Dit is een onaanvaardbaar verschil. Voorts vinden wij, dat nu het woongenot aan de achterzijde van de woningen tot nul is gedaald, uitbreiding aan de voorzijde van de woningen met bijvoorbeeld een erker moet zijn toegestaan. Dit moet worden opgenomen in artikel 8 zelf en niet middels een vrijstellingsbevoegdheid worden geregeld.

Wij herhalen dat dit gedeelte van de zienswijze subsidiair bedoeld is aan het eerste deel. Dus: mocht de gemeente niet overgaan tot het geheel laten varen van het idee om een bedrijventerrein te realiseren, dan willen wij graag aangeven dat de specifieke locatie en de manier waarop dit terrein is ingepland, bepaald niet de enige manier is om een bedrijventerrein in de polder in te passen. Hiertoe hebben wij een alternatief plan ontwikkeld, dat vooral bestaat uit een kaart. Wij geven hierop de volgende toelichting. Graag zijn wij bereid om de gemeenteraad een uitgebreidere, mondelinge, toelichting te geven.

Optimaal wonen. Niet bouwen achter de huizen van de Vrouwenweg (maar groen houden, zoals in het ontwerpbestemmingsplan) en niet achter de huizen van de Vlietweg (groen houden, zoals in het voorontwerpbestemmingsplan). Als er te weinig geld is om het bedrijventerrein te realiseren, zoals de gemeente zegt, dan moet de partij die de verandering van de bestemming wil (de gemeente), dat betalen. De gemeente kan dat eventueel doorberekenen aan de partijen die baat hebben bij de bestemmingsplanwijziging (de bedrijven die er komen). En dus niet door huizen te bouwen ten koste van de leefomgeving van de mensen die door de bestemmingsplanwijziging juist toch al worden geschaad (de Vlietwegbewoners).

Optimaal recreëren. De volkstuinen moeten niet worden verplaatst en zoveel mogelijk omringd blijven door groen, en niet door bedrijven. De groene zone langs de Vlietweg, tussen Vlietlanden en Cronesteyn, moet groen blijven. Het bedrijvenpark moet volledig en aan alle kanten aan het zicht worden onttrokken door groen (waar nodig aan te planten). Alleen dán blijft het groene karakter van de polder zoveel mogelijk behouden. En alleen dán blijven er ook aantrekkelijke recreatieve verbindingen vanuit de stad naar de aangrenzende recreatiegebieden en naar het Groene Hart.

De Europaweg moet dus absoluut géén stedelijke entree worden, zoals de gemeente wil, en géén zichtlocatie. De Europaweg (die in de toekomst minder belangrijker wordt, als er een nieuwe verbindingsweg komt) moet aan beide zijden vrij blijven van bebouwing en bedrijven mogen hier niet het uitzicht van bewoners en recreanten verstoren.

Het gebied tussen de Vrouwenweg en de Europaweg moet een landelijk karakter houden, met een verbetering van natuur en landschap waar dat mogelijk is. Het moet worden ingericht in overleg met de omwonenden.

Optimale natuur. Het heeft geen zin om de ecologische zone dwars door een bedrijventerrein te laten lopen, zoals in het ontwerpbestemmingsplan staat. Daar heb je als recreant ook niets aan. De ecologische zone langs de middentocht moet over de hele lengte aansluiten op de recreatieve groenzone langs de Vliet, dan heb je een optimale combinatie van natuur en recreatie. Daarmee is ook de verbinding tussen de Vlietlanden en park Cronesteyn gerealiseerd.

Optimaal werken. Het bedrijventerrein moet compact worden vormgegeven. Dus zonder doorsnijdingen van volkstuingebied of een ecologische zone, zodat de bedrijven zo weinig mogelijk andere functies in de weg zitten. Op die manier ontstaat bovendien een mooie, groene en recreatief aantrekkelijke werkomgeving. En daarmee kan de wens van de gemeente om 50 ha. bruto oppervlakte te realiseren worden gehaald.

De voorzitter De secretaris

De heer P. Moen De heer M.G. Betgen

Bijlagen:

1. Statuten;
2. Situatietekeningen;
3. Alternatieve plankaart.